Diện tích đất chăn nuôi gia súc ngày càng bị thu hẹp nhưng nhu cầu về thịt thương phẩm gia súc thì vẫn cao, nhất là thịt bò. Do vậy, mô hình chăn nuôi bò nhốt chuồng đang được nhân rộng, có khả năng cho năng suất cao chất lượng khi chăm sóc tốt. Để nghề chăn nuôi bò không bị mất thì bà con nên nắm vững kỹ thuật nuôi bò thịt nhốt chuồng để có hiệu quả kinh tế cao.
I. Kỹ thuật làm chuồng nuôi bò thịt
1. Vị trí chuồng nuôi
Bò là loại gia súc có khả năng chịu bẩn, mưa nắng gió rét rất kém nên chuồng nuôi nhốt bò phải được xây dựng đúng kỹ thuật. Nên chọn nơi cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát về mùa hè, ấm áp về mùa đông để làm chuồng nuôi bò. Chuồng hướng về phía nam hoặc đông nam là đẹp nhất.
2. Kích thước chuồng
Mặc dù nuôi nhốt nhưng cũng phải có đủ diện tích cho chúng có thể đứng nằm thoải mái nhất. Diện tích tối ưu là từ 3 -5m2/con. Quy mô nuôi bò có thể làm thành 1 -2 dãy tùy vào số lượng của bò.
3. Thiết kế chuồng
Nền chuồng bò nên lót gạch để đảm bảo sạch sẽ và dễ dàng vệ sinh. Nên chọn loại gạch chống trỡn trượt có rảnh nước. Để tiết kiệm chi phí thì láng bằng xi măng là hiệu quả nhất.
Phía bên ngoài chuồng bò là máng ăn , máng uống nước kích thước của máng ăn phù hợp với chuồng khoảng từ 60 cm x 120 cm để đựng đủ thức ăn nước uống cho bò và khi ăn uống không bị rơi vãi ra ngoài lãng phí.
4. Xử lý chất thải
Chuồng bò chọn nơi vườn có cây xanh là đẹp nhất để lấy không khí mát mẻ cho bò sinh sống. Hệ thống xử lý phân bò nên làm hố biogas kín để lấy gas đồng thời không làm ô nhiễm môi trường sống, không có mùi hôi thối khi chăn nuôi bò trong chuồng.
II. Vệ sinh chuồng trại nuôi bò
Trong điều kiên chăn nuôi bò ở trong chuồng nuôi cố định thì khâu vệ sinh chuồng là quan trọng nhất. Nếu chuồng bẩn, để sinh ra ký sinh trùng sẽ khiến bò bị bệnh, chất lượng thịt không cao và năng suất kém.
Chuồng trại, đặc biệt là máng ăn, máng uống nước phải luôn sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh. Sử dụng các dung dịch tẩy uế để rửa chuồng bò. Khi chuồng xuất hiện các loại côn trùng, chuột dán, ruồi muỗi… phải xử lý ngay để mầm bệnh trung gian gây hại cho đàn bò không phát triển.
III. Phòng bệnh trên đàn bò
Theo dõi thường xuyên từng con bò trong quá trình nuôi để kịp thời phát hiện bệnh và xử lý nhanh chóng. Phải thường xuyên tiêm vac-xin hoặc thuốc phòng bệnh cho đàn bò. Nếu có trường hợp bò bị ốm hoặc chết phải cách ly, xử lý chôn ngay để tránh lây bệnh cho cả đàn gây thiệt hại kinh tế rất lớn.
Nuôi bò rất dễ gặp tình trạng bò bị ký sinh trùng bám và gây hại. Lúc này cần xử lý chúng bằng cách phun thuốc. Thuốc trị ký sinh trùng thường sử dụng là Neuguvon hoặc Asuntol hòa tan thành dung dịch tắm hoặc xoa. Liều lượng 25g/lít nước, bổ sung 50ml dầu ăn và 20g xà phòng bột lắc đều khi sử dụng. Chú ý tắm, xoa hoặc phun trực tiếp vào các khu vực vùng bẹn, nách và yếm, nơi ký sinh trùng thường ở.
Đối với kí sinh trùng trong hệ tiêu hóa thì sử dụng Levamisole, Tetramisole để điều trị nội ký sinh trùng trong đường ruột và thuốc đặc trị Fasinex điều trị sán lá gan.
Liều lượng:
- Levamisole khoảng 7,5%, dùng 1ml/20kg thể trọng.
- Fasinex dùng 1 viên/75kg thể trọng.
Cách sử dụng: uống trực tiếp hoặc trôn với thức ăn
IV. Thức ăn nuôi bò bịt
Để bò lớn nhanh, có chất lượng thịt thương phẩm ngon thì nguồn thức ăn là cần chú ý hơn cả. Thức ăn cho bò thịt cần đạt khoảng 2,5% trọng lượng cơ thể mỗi ngày. Ví dụ: 1 con bò nặng 200kg cần tiêu thụ 5kg thức ăn khô trong một ngày, còn với thức ăn thô xơ khoảng 15 – 20 kg.
Thức ăn nuôi bò thịt nhốt chuồng gồm có:
- Thức ăn thô: các loại cỏ băm nhỏ, thức ăn băm nhỏ ủ chua, phụ phẩm nông nghiệp băm nhỏ, phụ phẩm công nghiệp ( bã bia, rượu, rỉ mật, bã mía, bã đậu, vỏ hoa quả.
- Thức ăn tinh: sắn nghiền nhỏ, ngô bắp nghiền, khô dầu lạc, bột keo dậu…
Phương pháp cho bò ăn rất quan trọng. Thời gian đầu khi nuôi nhốt bò cần tập cho chúng ăn thô xanh, ít sử dụng thức ăn tinh để cho bò quen với khẩu phần năng lượng cao. Nếu ăn nhiều thức ăn tinh, nhiều chất sẽ khiến bò bị ngộ độc axit (acidosis). Sau đó mới tăng dần khẩu phần thức ăn tinh lên.
Với quy mô chăn nuôi lớn thì bà con nên đầu tư máy băm nghiền thức ăn vào quá trình chế biến thức ăn cho bò nhốt chuồng. Nó vừa đảm bảo vệ sinh thức ăn cho bò, tiết kiệm chi phí chế biến thức ăn và tiết kiệm chi phí trong tương lai.
Bà con cũng nên dành một khoảng đất để trồng các loại cỏ có thành phần dinh dưỡng cao để cho bò ăn. Cỏ không chỉ là nguồn thức ăn chính của bò mà có thể thu hoạch từ 3-6 năm nếu chăm sóc tốt và đúng kỹ thuật. Như vậy sẽ tiết kiệm chi phí thức ăn rất nhiều.
Nuôi nhốt bò trong chuồng quanh năm có nhiều mặt lợi như có thể điều chỉnh được lượng thức ăn, quan sát và xử lý bệnh của bò một cách dễ dàng nhanh chóng và giúp bò lớn nhanh mau xuất chuồng hơn. Tuy nhiên bà con phải chú ý kỹ thuật chăn nuôi khoa học.
